Archivo de la categoría: Divulgación

O «making off» do Tesouro de Francisco Asorey

O TESOURO

Hai uns meses, traballando nun proxecto de dinamización do comercio compostelán atopamos unha entrevista a Manuela Sánchez a muller que serviu de modelo para a moza de O Tesouro, unha das obras máis coñecidas do escultor cambadés Francisco Asorey. Este primeiro Día das Artes Galegas, aínda que dedicado ao Mestre Mateo, é unha boa oportunidade para dar a coñecer esta curiosa perspectiva dunha das pezas senlleiras do noso patrimonio artístico.

 

Conta Manuela Sánchez, que en 1955 estaba xa casada e vivía en Montevideo, que o escultor fixouse nela un día de 1925 cando se cruzaron en San Roque. Ela traballaba por alí, como costureira ganando un xornal de 5 reais diarios; el tiña o seu estudo nas proximidades.

A inspiración foi instantánea pois aínda non chegara ao obradoiro cando lle chegou recado de que Don Paco quería que fora a modelo dunha das súas obras. Para a moza a proposta era insólita pois non sabía ben en que consistiría o oficio pero o artista era ben coñecido e querido no barrio asi que aceptou. Iso si, iría acompañada dunha muller maior, para calmar os medos da familia.

Durante tres meses acudiu diariamente ao estudo do escultor e ao cabo, naceu esta obra icónica da nosa cultura.

Podedes ler a entrevista completa que lle fixeron a Manuela en La Noche.

E revisar a obra do escultor da Raza na web da Asociación Cultural Francisco Asorey

No Entroido, licor café e augardentes

foto augardenteiroLicor café e bica conforman durante o Entroido un tándem clásico de moitas comarcas galegas; outro tanto poderíamos dicir da augardente e o café e o as herbas e un xantar copioso.

Uns teñen unha longa historia entre nós, outros son máis recentes pero é evidente que forman parte deses momentos cotiás que, como comunidade, repetimos xeración tras xeración. Lonxe quedaron os tempos dos poteiros itinerantes, das potas de barro e de bebidas loubadas na nosa literatura como o rosolí.

Hai un tempo que dehistoria investigou, a petición do Consello Regulador Augardentes e licores tradicionais de Galicia, a historia destas bebidas espiritosas. Alí aprendimos cousas curiosas e ben interesantes e puidemos desfacer algúns mitos asentados como que en Galicia non se destilaba antes de mediados do s. XIX.

Hoxe queremos compartir con vós unhas breves notas tomadas daquel informe e incorporalas á nosa Factoría dehistoria para que as leades e compartades; organizamos os materiais por especialidades, para que podades centrarvos naquela da vosa preferencia 😉

 

 

Cuestións triviais (4): Un tren sae de Zaragoza…

Khayyam

Un mensaxeiro é enviado dunha cidade a outra que está a 400 millas, avanza cada día 20 millas; outro mensaxeiro é enviado 15 días despois e debe alcanzalo á entrada da cidade, de xeito que entren nela a un tempo. Cantas millas ten que facer este cada día?*

Este sería un equivalente medieval ao clásico problema de matemática escolar e foi formulado no Liber mahameleth xa a mediados do século XII. O tratado é un dos máis completos que se conservan da matemática medieval e mesmo é anterior ao do famosísimo Fibonacci (o citado no Código Da Vinci).

É unha obra en latín basada nas investigacións (de altísimo nivel) dos matemáticos de Al Andalus que bebían á súa vez o coñecemento acumulado polos grandes científicos do Islam. Grazas a estre tratado, que dispoñibilizou o coñecemento dos matemáticos árabes á lingua franca da ciencia cristiana, chegaron a Europa conceptos e procedementos de álxebra, xeometría…

O Liber Mahameleth ten ademáis unha fonda vocación práctica presentando ao público unha morea de conceptos matemáticos a través de situacións comúns que, en certo modo, chegaron ata nós na forma dos clásicos e lembrados problemas escolares. Hai pouco foi presentada a edición «definitiva» da obra, reconstruída a partir dos tres mellores manuscritos conservados; a lectura do índice da boa idea da aplicación das matemáticas á vida diaria: comprar e vender, cambio de moeda, contratación de portes, capacidade de cisternas, escalas de xornais… e a lectura do texto (coa súa tradución ao inglés nesa edición) dan unha e mil imaxes da aplicación do cálculo á vida nos tempos medievais.

 

 

 

 

Oferta: Explora a túa historia familiar a partir de 100 €*

abuelosMoitos dos nosos amigos e clientes expresan a miúdo a súa curiosidade polos detalles da vida dos nosos avós e avoas, o seu interese por elaborar a súa árbore xenealóxica ou a ilusión que lles faría coñecer mellor os pormenores da súa historia familiar (profesións, contextos, lugares, etc.)

Cando a historia familiar se entende como algo máis que a xenealoxía da liña paterna (que é o máis comúnmente feito) vemos como aparecen ante os nosos ollos, con moita claridade as parentelas, os oficios, os testamentos,  os lugares … mesmo eses obxectos arrinconados en armarios e faiados teñen outro significado.

Por isto, e visto que entre a nosa clientela o deseño da árbore xenealóxica é un encargo preferido para ocasións especiais como o Día do Pai ou da Nai, encontros familiares e cousas similares (que sempre hai motivo para unha festa e un agasallo) queremos ofrecervos a posibilidade de comezar esa aventura.

Canto pode costar un traballo así? É imposible dicilo a priori, pois a investigación pode alongarse tanto como a túa propia curiosidade; o que sí podemos ofrecervos é un «bono» por valor de 100 € que, para aquelas familias procedentes da maior parte das freguesías da diócese de Santiago, cunde moito.

Queres saber se a túa parroquia está entre esas que poden beneficiarse desta oferta? Consulta na web do Arquivo Histórico Diocesano de Santiago  e  se os libros están aquí, estás de sorte, ponte en contacto con dehistoria e te axudaremos.

 

* IVE non incluído (21%)

Hai cen anos: Tregua de Nadal

Christmas_Truce_1914En breve celebraremos o centenario da chamada Tregua de Nadal, un alto -breve e informal- na I Primeira Guerra Mundial no que os soldados dos dous bandos compartiron comida, oracións e sentimentos.

Non foi en todas as frontes, nen ao mesmo tempo; algúns mesmo xogaron tamén un partidiño de futbol. En ningún caso tiveron autorización dos altos mandos, desconfiados do resultado da confraternización.

Este foi, sen dúbida, un deses episodios que amosan o lado humano dos conflictos bélicos. Esta guerra, que ía a ser a máis rápida, é tan próxima a nos -no tempo e na mentalidade- que conservamos moitísimos testemuños non só dos mandamases senón tamén dos soldados e dos civís e é doado comprender o seu medo, cansanzo, morriña…

Con motivo do centenario, un senfín de proxectos nos axudan a achegarmonos a aquela guerra e ao seu tempo. Podedes aproveitar estes días para curiosear neles: tendes filmes recuperados, cartas (en vista panorámica ou mesmo a recompilación completa das que pertencen a un só soldado) ou fotos.

E, por suposto, a sempre panorámica pero completísima Wikipedia, mais completa en inglés; e o magnifico site dos arquivos públicos británicos con todo tipo de materiais e o da Biblioteca Virtual Europea (Europeana) con achegas de moitos paises.

Finalmente, e ao fío de como un acontecemento histórico pode usarse para empoderar unha marca comercial, deixamosvos con este anuncio, premiado como o mellor do ano no UK.

Bo Nadal a todos e todas e os nosos mellores augurios para o 2015